Patlamadan Korunma Dokümanı ; ATEX 137 adı ile bilinen 30.04.2013 tarih ve 28633 sayılı resmi gazetede yayımlanan Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamında belirtilen, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Kapsamına giren ve patlayıcı ortam oluşturma ihtimali bulunan işyerlerini kapsar.
Bu dokümanı hazırlamanın amacı, işyerinin yönetmelik şartlarına uygun olup olmadığını tespit etmek ve patlayıcı parlayıcı ortamların tehlikelerinden çalışanların sağlık ve güvenliğini koruyarak bu gibi ortamlarda çalışanlara İş Güvenliği ile ilgili alınması gerekli olan önlemler hakkında bilgi vermektir. Bunun yanı sıra farkına varılamamış yangın ve patlama risklerinin tespiti, patlayıcı ortam oluşumunu bertaraf etmek ya da önlemlerle minimize etmek amacıyla oluşturulan bir dokümandır.
Patlamadan Korunma Dokümanı (PKD) hazırlandıktan sonra, mevzuat değişikliği, işyerinde kullanılan ekipman değişikliği, üretim teknolojilerinde değişim, işyerinde genişleme gibi durumlarda yenilenmeli ve güncel halde tutulması sağlanmalıdır.
SARIZEYBEK Şirketler Grubu bünyesinde danışmanlık hizmeti veren uzmanlarımız, detaylı analizler ve farklı risk belirleme yöntemlerini kullanarak tehlikeleri değerlendirip, patlama riskini azaltmak için alınması gereken ek önlemleri işletmelere sunmaktadır. Doküman hazırlandıktan sonra, güncellenmesi ile ilgili takipleri yapmakta olup, konu ile ilgili işletmelere bilgi vermektedir. (TMGDK)
20/6/2012 tarihli, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında 30 Nisan 2013 tarihli, 28633 sayılı Resmi Gazetede çalışanların patlayıcı ortamların tehlikelerinden korunması hakkında yönetmelik 10. Maddesine göre, patlayıcı ortam oluşma ihtimali bulunan işletmelerde, herhangi bir acil durumda işletme içerisindeki personel nasıl hareket edeceğini bilmezse can ve mal kaybı yaşanabilir, işte bu tür can ve mal kaybı gibi olayların yaşanmaması için, bu işletmeler de Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlanması ve bu doküman ışığında gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.
Patlamadan Korunma Dokümanı, işletme içinde bulunan personelin zarar görmesini önlemek, iş makinelerinde herhangi bir patlama meydana gelme riskini en aza indirmek ve tehlikeli durumlarda oluşabilecek zararların mümkün olduğunca önüne geçmek için gerekenleri belirten belgelerdir.
30.04.2013 tarih ve 28633 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan çalışanların patlayıcı ortamların tehlikelerinden korunması hakkında yönetmelik gereğince patlayıcı ortamların oluşabileceği iş yerleri Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlamakla yükümlüdür.
PKD çalışmasının amacı; patlayıcı ortam oluşmasını önlemek, çalışanların sağlık ve güvenliklerini sağlamak, olası bir durumda patlamanın zararlı etkilerini azaltacak önlemleri almaktır. Bu düşünce ile yola çıktığımızda patlamadan korunma dokümanı, patlama tehlikesi olan faaliyetler başlamadan önce hazırlanmalıdır.
PKD sadece denetim kapsamında gelecek müfettişlere gösterilmesi gereken bir belge olarak düşünülmemelidir. Aynı zamanda çalışanların can güvenliğini sağlamak ve iş yerindeki maddi hasarı en aza indirmek için tehlike ve riskleri analiz eden proaktif bir metoddur.
Parlayıcı – Yanıcı Gaz/Sıvı/Toz bulunan veya bulunması muhtemel işletmelere hazırlanır.
- LPG ve diğer petrol ürünleri üretim, dolum ve dağıtım tesisleri
- Un değirmenleri
- Trafo imalathaneleri
- Basınçlı yanıcı gaz tüpü depoları
- Elektrik cihaz ve teçhizat imalathaneleri
- Fırın veya elektrostatik boya yapılan işyerleri
- Ham deri imalathaneleri
- Akü imalathanelerinin bazı bölümleri
- Zeytinyağı ve diğer yağ imalathaneleri
- Boya ve tiner imalathaneleri
- Kimyevi tahlil laboratuvarları
- Matbaalar
- İlaç üretim endüstrisi
- Kimyasal madde depoları
- Tesislerin akü şarj alanları
- Akaryakıt depolama tankları
Yönetmeliğimizin Ek-2 Çalışanların Sağlık Ve Güvenliklerinin Patlayıcı Ortam Risklerinden Korunması İçin Asgari Gerekler başlığı altında Madde 2.8 de … Patlama yönünden güvenliğin sağlandığının kanıtlanması, patlamadan korunma konusunda eğitim almış ve/veya deneyimli ehil kişilerce yapılır denilmektedir.
Kimyasallarda, proseslerde ya da ekipmanlarda gerçekleşen değişimler beraberinde tehlikeli bölgelerin değişmesine neden olabilir. Gerçekleşen bu değişim beraberinde Patlamadan Korunma Dokümanı’ nın gözden geçirilerek revize edilmesini gerektirebilir.
Örneğin;
- Proseste gerçekleşecek bir değişim sonrasında ortaya çıkan yeni boşalma kaynağı,
- Kimyasal değişimi veya proses değişimi sonucunda kimyasalın yanıcı kategoriye girmesi,
- Proses basıncında yaşanacak değişim,
- Operasyon adımlarında yaşanacak değişimler ile ortaya çıkan yeni boşalma kaynakları,
- Tehlikeli bölgede kullanılan havalandırma şartlarındaki değişim,
- Proses iyileştirme veya revizyonu kapsamında tehlikeli alan içerisinde kullanılan ekipman ve enstrümanların değişimleri,
olduğu zaman Patlamadan Korunma Dokümanı’ nın revize edilerek son haline getirilmesi gerekmektedir. Ayrıca Patlamadan Korunma Dokümanı (PKD) standartlarda yaşanan değişiklikler sonrasında da gözden geçirilerek revize edilmelidir.
